ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ သဘာ၀အေျခခံခရီးသြားလုပ္ငန္းစခန္းမ်ား

၁။ အမ်ဳိးသားကန္ေတာ္ႀကီးဥယ်ာဥ္ (ျပင္ဦးလြင္)

၂။ မိုးယြန္းႀကီးအင္းေဘးမဲ့ေတာ (ပဲခူးတိုင္း)

၃။ ေရႊစက္ေတာ္ေတာရိုင္းတိရိ စၦာန္ေဘးမဲ့ေတာ (မေကြးတုိင္း)

၄။ ခါကာဘိုရာဇီ အမ်ဳိးသားဥယ်ာဥ္ (ကခ်င္ျပည္နယ္)

၅။ အင္းေလးကန္ေဘးမဲ့ေတာ (ရွမ္းျပည္နယ္)

၆။ စိမ္ေရသစ္ေတာစခန္း (ပဲခူးတိုင္း)

၇။ ၿမိဳင္ေဟ၀န္ဆင္သုေတသနစခန္း (တုိက္ႀကီး)

၈။ အင္းေတာ္ႀကီး ေတာရိုင္းတိရိ စၦာန္ေဘးမဲ့ေတာ (ကခ်င္ျပည္နယ္)

၉။ နတ္မေတာင္အမ်ဳိးသားဥယ်ာဥ္ (ခ်င္းျပည္နယ္)

၁၀။ ခ်ပ္သင္း ေတာရိုင္းတိရိ စၦာန္ေဘးမဲ့ေတာ (စစ္ကိုင္းတိုင္း)

၁၁။ ပုပၸါးေတာင္ဥယ်ာဥ္ (မႏၱေလးတိုင္း)

၁၂။ အေလာင္းေတာ္ကႆပ အမ်ဳိးသားဥယ်ာဥ္ (စစ္ကိုင္းတိုင္း)

၁၃။ မိန္းမလွကၽြန္း ေတာရိုင္းတိရိ စၦာန္ေဘးမဲ့ေတာ (ဧရာ၀တီတိုင္း)

၁၄။ ေလွာ္ကားဥယ်ာဥ္ (ေထာက္ၾကန္႔)

၁၅။ ရန္ကုန္တိရိ စၦာန္ဥယ်ာဥ္ (ရန္ကုန္)

၁။ အမ်ဳိးသားကန္ေတာ္ႀကီးဥယ်ာဥ္ (ျပင္ဦးလြင္)

          ၁၉၁၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၇) ရက္တြင္ အဆင့္ျမင့္တည္ေဆာက္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ (၄၃၆) ဧက က်ယ္၀န္းသည္။ အျမင့္ဆုံး 97  ံF / အနိမ့္ဆံုး 35  ံ F ရွိသည္။ ပ်မ္းမွ် မိုးေရခ်ိန္ ၆၃ လက္မ ရွိသည္။ ဥယ်ာဥ္အတြင္း၌ ျပည္တြင္းသစ္မာမ်ဳိး (၄၈၂) မ်ဳိး၊ ျပည္ပသစ္မာမ်ဳိး (၆၇) မ်ဳိး၊ ၀ါးမ်ိဳးစိတ္ (၇၅)မ်ဳးိ၊ အပင္စုစုေပါင္း (၁၅၇၀၄)ပင္ ရွိသည္။

          ရွားပါးတိရိ စၦာန္ သားမင္း(၄)ေကာင္၊ ျပည္တြင္းငွက္ (၁၃) မ်ဴိး ၊ ျပည္ပငွက္ (၁၆)မ်ဳိး၊ အေကာင္ေရစုစုေပါင္း(၂၄၀) ရွိသည္။

          Flower Beds ပန္းေဘာင္မ်ား (၃၆၉)ခု၊ ဧရိယာ (၁၄၆၈၅၆)၊ စတုရန္းေပ (၂၁၀) ေပ၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ ပန္းမ်ဳိး (၂၁၀) မ်ဳိး၊ အပင္ေပါင္း (၄၁၀၃၂၂) ပင္ ရွိသည္။ ျပည္တြင္းသစ္ခြမ်ဳိးေပါင္း (၂၀၀)မ်ဳိး၊ အျမံဳေပါင္း (၇၂၄၈) ရွိပါသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ရွားပါးေသာသစ္ခြမ်ဳိး (၆) မ်ဳိးရွိပါသည္။

          ေက်ာက္ေတာင္ဥယ်ာဥ္အ၀င္၀တြင္ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ၾကြင္း အင္ၾကင္းေက်ာက္တိုင္ၾကီး (၂)တိုင္ စိုက္ထူ၍ ေပအရွည္ (၆၂၀) ရွိ ေလွ်ာက္လမ္းအတြင္း ေက်ာက္ကပ္ပန္းမ်ား၊ အပင္မ်ားကို လွည့္လည္ၾကည့္ရႈခံစားႏိုင္ပါသည္။

          ဥယ်ာဥ္အတြင္း သဘာ၀ေရထြက္၊ ရႊံႏြံေတာတြင္း ေပ(၁၀၁၀) အရွည္ရွိ သစ္သားတံတားရွိသည္။

၂။ မိုးယြန္းႀကီးအင္းေဘးမဲ့ေတာ (ပဲခူးတိုင္း)

          ၁၈၇၈ ခုႏွစ္တြင္ မိုးယြန္းႀကီးေရေလွာင္တမံအျဖစ္မွ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ေဘးမဲ့ေတာအျဖစ္ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး အက်ယ္အ၀န္း (၄၀) စတုရန္းမိုင္ရွိသည္။ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ 39.5  ံ C ၊ ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္ ၁၀၃ လက္မ ရွိသည္။

          ကုန္းတြင္းပိုင္းငွက္မ်ဳိးစံု (၅၈)မ်ဳိး၊ ေဆာင္းခိုငွက္ (၆၆)မ်ဳိး၊ လိပ္ျပာမ်ဳိးစိတ္ (၂၆)မ်ဳိး၊ သဘာ၀ေရေနပင္ (Aquatic plants) (၂၆) မ်ဳိး ေလ့လာႏိုင္သည္။ ဌာေနေရေပ်ာ္ငွက္ စစၥလီ ၊ မယ္ညိဳ၊ ေဆာင္းခိုငွက္၊ တင္က်ီး၊ ငဟစ္၊ ခရုတုတ္၊ ေရဘဲ၊ စြန္၊ ဇင္ေယာ္၊ ျမစ္ေတြးငွက္မ်ားေတြ႕ႏိုင္သည္။ ဒီဇင္ဘာႏွင့္ ဇန္န၀ါရီလသည္ ငွက္ၾကည့္ရန္ အေကာင္းဆံုးလျဖစ္သည္။

၃။ ေရႊစက္ေတာ္ေတာရိုင္းတိရိ စၦာန္ေဘးမဲ့ေတာ (မေကြးတုိင္း)

          ၁၉၄၀ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ၿပီး (၂၁၃.၄) စတုရန္းမိုင္က်ယ္၀န္းသည္။ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ 36.5  ံ C  ပ်မ္းမွ် မုိးေရခ်ိန္ ၃၀ လက္မရွိသည္။

          ေလ့လာႏိုင္ေသာသတၱ၀ါမ်ားမွာ ေရႊသမင္၊ ၾကယ္လိပ္၊ ရွားပါးငွက္မ်ဳိးစိတ္မ်ား၊ အျခားငွက္ (၁၁၃)မ်ဳိး ျဖစ္သည္။

ခရီးသြားရန္အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္မွာ ေဖေဖာ္၀ါရီမွ ဧၿပီလအတြင္းျဖစ္သည္။

၄။ ခါကာဘိုရာဇီ အမ်ဳိးသားဥယ်ာဥ္ (ကခ်င္ျပည္နယ္)

          ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ အမ်ဳိးသားဥယ်ာဥ္အျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၃၅.၈ ံ C ၊ အနိမ့္ဆံုး ၃.၇ ံ C ရွိသည္။

          မိုးေရခ်ိန္ ၁၅၆ လက္မရရိွသည္။

          ေရခဲေတာင္သဘာ၀၀န္းက်င္၌ မွီတင္းေနထိုင္ေသာ သားငွက္တိရိ စၦာန္ (Tarkin, Blue Sheep, Red Goral, Musk Dear, Red Panda) စသည့္ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါမ်ား၊ Monal, Tragopan, Partridge, Blood Pheasant, Tit, Nuthatch, Flycatcher, Warbler, Laughing thrush) စသည့္ငွက္မ်ား၊ ထင္းရႈးေတာ၊ သစ္ခြအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေတာင္ဇလပ္အပင္မ်ား၊ မဂ်စ္ဥ၊ ဂူရွားစသည့္ ပရေဆးပင္မ်ား၊ ရ၀မ္လူမ်ဳိး၊ ထရုံလူမ်ဳိး (လူပုေလးမ်ား) တိဘက္ျမန္မာလူမ်ဳိး အခ်ဳိ႕ေနထိုင္သည္။

          ႏို၀င္ဘာမွ ဧၿပီအတြင္း ခရီးသြားရန္ သင့္ေတာ္သည္။

၅။ အင္းေလးကန္ေဘးမဲ့ေတာ (ရွမ္းျပည္နယ္)

          ၁၉၈၅ တြင္ ေဘးမဲ့ေတာအျဖစ္တည္ေထာင္ၿပီး ဧရိယာ ၂၄၈ စတုရန္းမိုင္ က်ယ္၀န္းၿပီး  အနိမ့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၄၆  ံ F ၊ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၉၁  ံ F ၊ ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္ ၃၇ လက္မရွိသည္။    

          ေလ့လာႏုိင္သည့္အရာမ်ားမွာ ႀကိဳးၾကာငွက္မ်ား-ေပါရိႆ - နဒီကန္ အတြင္း၊ မုိင္းေသာက္ (Ford Stedmen) ႏွင့္ စစ္သခ်ဳႋင္း ေလ့လာျခင္း၊ ေရ ျခံလုပ္ငန္း၊ ကၽြန္းေျမာရိုင္းမ်ား၊ ေခါင္တုိင္ေရပူစမ္း၊ အင္းသား၊ ပအုိ႔၊ ေတာင္ရိုး လူမ်ဳိးဓေလ့မ်ား၊ အင္းေလးကန္အလွကို ေတာင္ေပၚ(Red Mountain Wine Camp) မွ ေလ့လာႏိုင္သည္။

          ရာသီမေရြးသြားလာႏိုင္ၿပီး ပြင့္လင္းရာသီမွာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။

         

၆။ စိမ္ေရသစ္ေတာစခန္း (ပဲခူးတိုင္း)

          ၁၉၉၄ တြင္ တည္ေထာင္ၿပီး ၂ဧက ခန္႔ က်ယ္၀န္းသည္။ အနိမ့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၆၅  ံ F ၊ အျမင့္ဆံုး ၁၀၂ ံ F ၊ ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္ ၇၂ လက္မရွိသည္။

          ခရီးသြားမ်ားအေနျဖင့္ ပဲခူးရိုးမအတြင္းေပါက္ေရာက္ေသာသစ္ေတာမ်ား ကၽြန္းေတာမ်ား၊ ၀ါးအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ကိုေတြ႕ႏိုင္ သည့္အျပင္ ဆင္စီးျခင္း၊ ဆင္ျဖင့္သစ္ဆြဲ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ကၽြန္းသင္းသတ္ျခင္း စသည္တုိ႔ကိုလည္းေလ့လာႏိုင္သည္။

          ပြင့္လင္းရာသီတြင္ ခရီးသြားလာပါက အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသည္။

၇။ ၿမိဳင္ေဟ၀န္ဆင္သုေတသနစခန္း (တုိက္ႀကီး)

          ၁၉၈၆ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ၿပီး အက်ယ္အ၀န္း ၁၀ ဧက ရွိသည္။

          အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၄၁ ံ C ႏွင့္ အနိမ့္ဆံုး ၁၃ ံ C ၊ ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္ (၂၄၀၀) မီလီမီတာ ရွိသည္။

          ဆင္၀ိုင္း (၅) ၀ိုင္းရွိၿပီး ဆင္ေကာင္ေရ (၂၈) ေကာင္ရွိသည္။

          ဆင္အေပ်ာ္စီးျခင္း၊ ဆင္လိမၼာျပကြက္မ်ား၊ ဖမ္းမိေတာဆင္ရိုင္းမ်ားအား ေလ့က်င့္ သင္ၾကားျခင္း၊ လိပ္ျပာ အင္းဆက္ သဘာ၀မ်ားေလ့လာျခင္း၊ သစ္ခြပရေဆးပင္မ်ားေလ့လာျခင္း စသည္တို႔ကို ေဖေဖာ္၀ါရီမွ ဧၿပီလအတြင္း ေလ့လာႏိုင္သည္။

၈။ အင္းေတာ္ႀကီး ေတာရိုင္းတိရိ စၦာန္ေဘးမဲ့ေတာ (ကခ်င္ျပည္နယ္)

          ၁၉၉၉ တြင္တည္ေထာင္ၿပီး ၂၉၉ စတုရန္းမိုင္က်ယ္၀န္းသည္။ ေႏြရာသီပ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္ ၂၇.၉ ံ C ၊ ေဆာင္းရာသီ ပ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္ ၁၇.၂  ံC ၊ မိုးေရခ်ိန္ ၇၀.၁၅ လက္မ (တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးရြာသြန္း) ရွိသည္။

          အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အႀကီးဆံုးေရတိမ္ေဒသ ေဂဟစနစ္ (Wetland Eco System) ၊ ေရေပ်ာ္ငွက္မ်ား၊ ေဆာင္းခိုငွက္မ်ား၊ ရွားပါးသည့္ႀကိဳးၾကာငွက္ (Sarus Crane)၊ ငွက္ႀကီး၀ံပို (Pelicn)၊ ခ်ည္ငင္စြပ္ (Stork)၊ ငွက္မ်ဳိးစိတ္မ်ား၊ ငါးမ်ဳိးစိတ္မ်ား၊ လိပ္ျပာႏွင့္ အင္းဆက္မ်ဳိးစံုတုိ႔ကို ေအာက္တုိဘာမွ ေမလ အတြင္း အေကာင္းဆံုးေလ့လာႏိုင္သည္။

၉။ နတ္မေတာင္အမ်ဳိးသားဥယ်ာဥ္ (ခ်င္းျပည္နယ္)

          ၁၉၉၇ တြင္တည္ေထာင္ၿပီး ၂၇၉ စတုရန္းမိုင္က်ယ္၀န္းသည္။ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၃၂  ံ C ၊ အနိမ့္ဆံုး ၃ ံ C ႏွင့္ ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္ ၆၅လက္မရိွိသည္။

          ခရီးသြားမ်ားအေနျဖင့္ ေတာင္ဇလပ္ျဖဴ (Rhododendron Cuffeanum)၊ ေတာင္ဇလပ္၀ါ (Rhododendron Burmenaca) အပင္မ်ား၊ မ်က္ခုံးျဖဴ ငွက္ျပာေျခာက္(White Browed Nuthatch) စသည့္ရွားပါးစာရင္း၀င္သားငွက္မ်ား ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔၏ ရိုးရာဓေလ့မ်ား၊ ငွက္မ်ဳိးစိတ္ (၂၈၄) မ်ဳိး၊ သစ္ခြအပါ သဘာ၀အပင္ေပါင္း (၁၀၀၀) ေက်ာ္ ၊ တြားသြားသတၱ၀ါ (၅၅) မ်ဳိး၊ လိပ္ျပာ (၇၇) မ်ဳိးႏွင့္ ႏို႔တုိက္သတၱ၀ါမ်ားကို ႏို၀င္ဘာလမွ ဧၿပီလအတြင္း သြားေရာက္ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။

၁၀။ ခ်ပ္သင္း ေတာရိုင္းတိရိ စၦာန္ေဘးမဲ့ေတာ (စစ္ကိုင္းတိုင္း)

          ၁၉၄၁ တြင္တည္ေထာင္ၿပီး ဧရိယာ (၁၀၄) စတုရန္းမိုင္က်ယ္၀န္းသည္။ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၁၀၄  ံF ႏွင့္ အနိမ့္ဆံုး ၈၅  ံ F ၊ ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္ ၅၀ မွ ၆၉ လက္မအတြင္း ရွိသည္။

          ေဘးမဲ့ေတာအတြင္း ျမန္မာ့ေရႊသမင္ (Cervus Eldi Thamin)မ်ား၏ ေနထိုင္က်က္စားမႈမ်ား၊ စန္းေျမာင္စခန္း သဘာ၀သမိုင္းျပတိုက္အတြင္း ရုပ္လံုးသြင္းပံုစံမ်ား၊ ဓါတ္ပံုကားခ်ပ္မ်ား ( ေပါက္ေရာက္ပင္ႏွင့္ ေဆးဖက္၀င္အပင္မ်ား၊ သားငွက္တိရိ စၦာန္မ်ား)၊ ကင္းစခန္းတြင္ နြယ္ျမက္သစ္ပင္ (၃၀၁) မ်ဳိး၊ ငွက္မ်ဳးိစိတ္ (၂၂၄)မ်ဳိး၊ ကုန္းေနေရေနသတၱ၀ါ (၃၇) မ်ဳိး၊ လိပ္ျပာ (၅၇) မ်ဳိး၊ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါ (၂၁) မ်ဳိးတို႔ကို ေလ့လာႏိုင္သည္။

          ဒီဇင္ဘာမွ ေမလအတြင္းေလ့လာႏိုင္သည္။        

၁၁။ ပုပၸါးေတာင္ဥယ်ာဥ္ (မႏၱေလးတိုင္း)

          ၁၉၈၃ တြင္ တည္ေထာင္ၿပီး ၄၉.၆၃ စတုရန္းမိုင္ က်ယ္၀န္းသည္။ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၁၀၈ ံ Fႏွင့္ အနိမ့္ဆံုး ၅၅ ံF ရွိၿပီး ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္ ၄၅ လက္မခန္႔ရိွိသည္။

          ဥယ်ာဥ္အတြင္း (Bird Watching)၊ ငွက္ၾကည့္ျခင္း၊ လိပ္ျပာမ်ဳိးစံု၊ အင္းဆက္ပိုးမႊားမ်ဳိးစံု၊ မီးေတာင္ခ်ဳိင့္၀ွမ္းအတြင္း ေနထိုင္ေသာ ေမ်ာက္မြဲ မ်က္ကြင္းျဖဴ၊ သဘာ၀ေရထြက္မ်ား၊ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါငယ္မ်ား၊ ပရေဆး (၃၄၅)မ်ဳိးရွိ ပရေဆးဥယ်ာဥ္၊ (၁၆) ဧက က်ယ္၀န္းေသာစႏၵကူးေတာႏွင့္ ျခံေလွာင္ေမြးျမဴထားေသာ ေရႊသမင္မ်ား၊ ေတာတြင္းျမင္းစီးျခင္း၊ ေဂါက္ရိုက္ျခင္း၊ တို႔ကို ေလ့လာႏိုင္သည့္အျပင္ ပုပၸါးေတာင္ကလပ္တြင္ ရာဇ၀င္အေထာက္အထားမ်ား နတ္ကြန္း၊ နတ္နန္းမ်ား၊ ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။

          တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးသြားလာႏိုင္သည္။        

၁၂။ အေလာင္းေတာ္ကႆပ အမ်ဳိးသားဥယ်ာဥ္ (စစ္ကိုင္းတိုင္း)

          ၁၉၈၄ တြင္တည္ေထာင္ၿပီး ဧရိယာ (၆၂၀) စတု၇န္းမိုင္က်ယ္၀န္းသည္။ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၁၀၆  ံ F၊ အနိမ့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၅၀ ံ F ၊ ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္ ၂၅မွ ၅၀ လက္မအတြင္းရိွသည္။

          ခရီးသြားမ်ားအေနျဖင့္

 အပင္မ်ဳိးမ်ား- ကၽြန္း၊ ပ်ဥ္းကတိုး၊ သစ္ယာ၊ အင္ၾကင္း၊ သစ္ပုတ္၊ တင္း၀ါး၊ မွ်င္၀ါး၊ ၀ါးဘိုး၀ါး။

ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါမ်ား - ဆင္၊က်ားသစ္၊ ေတာေခြး၊ ေမ်ာက္၊ ၀က္၀ံ၊ ေျပာင္၊ စိုင္၊ ဆတ္၊ ဂ်ီ၊

ငွက္မ်ဳိးမ်ား          - ေအာက္ခ်င္း၊ ငွက္ျပာေျခာက္၊ ငွက္မင္းသား၊ သစ္ေတာက္ငွက္၊ ၀ါးေရာင္းငွက္စသည့္ရွားပါးငွက္မ်ား၊ လိပ္ျပာမ်ဳိးမ်ားစသည္တိ႔ုကိုေလ့လာေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။

          ပြင့္လင္းရာသီ ႏို၀င္ဘာမွ ေမလအတြင္း လာေရာက္ႏုိင္သည္။

၁၃။ မိန္းမလွကၽြန္း ေတာရိုင္းတိရိ စၦာန္ေဘးမဲ့ေတာ (ဧရာ၀တီတိုင္း)

          ၁၉၉၄ တြင္ တည္ေထာင္ၿပီး ဧရိယာ (၅၂.၇၈) စတုရန္းမိုင္ က်ယ္၀န္းသည္။အျမင့္ဆံုး အပူခ်ိန္ ၁၀၀ ံ F ၊ အနိမ့္ဆံုး အပူခ်ိန္ ၇၅ ံ F ၊ မိုးေရခိ်န္ ၉၅ လက္မမွ ၁၂၀လက္မအတြင္းရွိသည္။

          ဒီေရေတာေဂဟစနစ္ ၊ ဒီေရေတာတြင္ေပါက္ေရာက္ေသာအပင္မ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနာက္ဆံုးက်န္ရွိသည့္ေ၇ခ်ဳိ ေရငန္ စပ္ မိေခ်ာင္းမ်ား၊ ဖ်ံမ်ား၊ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါမ်ား၊ ကမ္းေျခေရေပ်ာ္ငွက္မ်ဳိးစိတ္ (၄၀)မ်ဳိး ခန္႔ ၊ လိပ္ျပာမ်ဳိးစိတ္ (၁၂) မ်ဳိးတို႔ကို ေလ့လာႏုိင္သည္။

          ကဒုံကေလး၊ ကယက္ၾကီး၊ လိပ္ေသာင္မ်ားသို႔ သြားေရာက္၍ ပင္လယ္လိပ္ၾကီးမ်ား လိပ္ဥ အုျခင္း၊ လိပ္သားေဖာက္ျခင္းမ်ား  (ဒီဇင္ဘာႏွင့္ ဇန္န၀ါရီအတြင္း)

          ျဗံဳေမြးကၽြန္း၊ ဒီေရေတာဥယ်ာဥ္အတြင္းေလ့လာျခင္း၊ ေအာက္တုိဘာမွ ဇန္န၀ါရီအထိ ဒီေရေတာငွက္မ်ား၊ ကမ္းေျခေပ်ာ္ငွက္မ်ား(Shore Birds) ၊ေဆာင္းခိုငွက္မ်ား (Migratory Birds)၊ ပင္လယ္ျပင္ကို အမွီျပဳ၍ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းျပဳျခင္းမ်ား၊ အေၾကာင္းတို႔ကို ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။

          ေအာက္တုိဘာမွ ဧၿပီလအထိသြားလာရန္အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။

၁၄။ ေလွာ္ကားဥယ်ာဥ္ (ေထာက္ၾကန္႔)

          ၁၉၈၂ တြင္ တည္ေထာင္ၿပီး သဘာ၀ေတာဧရိယာ (၈၈၀) ဧက ၊ ၾကားခံနယ္ေျမ (၆၆၀) ဧက စုစုေပါင္း (၁၅၄၀ )ဧက က်ယ္၀န္းသည္။အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၄၁  ံ C ၊ အနိမ့္ဆံုး ၁၃  ံ C ၊ မိုးေရခ်ိန္ (၂၄၀၀) မီလီမီတာ ခန္႔ရွိသည္။

          ခရီးသြားမ်ားအေနျဖင့္  ၆၂ဧက က်ယ္၀န္းေသာတိရိ စၦာန္ ဥယ်ာဥ္ငယ္အတြင္း ေလ့လာျခင္း၊ (၈၁၈)ဧက က်ယ္ေသာ သဘာ၀ ဥယ်ာဥ္အတြင္းတြင္ ေတာရိုင္းတိရိ စၦာန္မ်ား ( သမင္၊ ဒရယ္၊ ဂ်ီ၊ ဆတ္၊ ႏြားေနာက္၊ ေတာ၀က္၊ ေတာၾကက္) ၊ ငွက္မ်ဳိးစံု၊ သဘာ၀ေပါက္ပင္မ်ဳိးစိတ္ ၂၄၅ မ်ဳိး၊ ေဆးဘက္၀င္ အပင္ (၁၀၀) ေက်ာ္၊ ႀကိဳးတံတားေလွ်ာက္ျခင္း၊ ျမန္မာရွားပါးလိပ္ျပာမ်ဳိးစိတ္ (၃၅၀) ေက်ာ္၊ ဥယ်ာဥ္ပတ္လမ္းအတိုင္း ကားျဖင့္လွည့္လည္ၾကည့္ရူျခင္းတုိ႔ကို  ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။

          ရာသီမေရြးသြားလာႏိုင္ၿပီး အေကာင္းဆံုးမွာေဆာင္းရာသီျဖစ္သည္။

၁၅။ ရန္ကုန္တိရိ စၦာန္ဥယ်ာဥ္ (ရန္ကုန္)

          ၁၉၀၆ တြင္ တည္ေထာင္ၿပီး ၆၉ ဧက က်ယ္၀န္းသည္။ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၄၁  ံ C ၊ အနိမ့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၁၂  ံ C ၊ ပ်မ္းမွ်မိုးေ၇ခ်ိန္ (၂၂၀၀) မီလီမီတာ ရွိသည္။

          ေလ့လာနိုင္သည့္အရာမ်ားမွာ - ဆင္လိမၼာ၊ ေမ်ာက္လိမၼာအကမ်ား (စေန၊တနဂၤေႏြ ႏွင့္ ရုံးပိတ္ရက္မ်ား)၊ Buggy ယာဥ္စီးျခင္း၊ ဆင္စီးျခင္း၊ ျမင္းလွည္းစီျခင္း၊ ဆိုကၠားစီးျခင္း၊ ဥယ်ာဥ္အတြင္းသဘာ၀သမိုင္းျပတိုက္တြင္ ေ၀လငါးရိုးျပခန္း၊ ၇ုပ္လံုးသြင္း ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါျပခန္း၊ ဘူမိေဗဒျပခန္း၊ သီေပါမင္းလက္ထက္တြင္ေသဆံုးေသာ ဆင္ျဖဴေတာ္၏ ဆင္စြယ္တစ္စံု၊

- က်ား၊ ျခေသ့ၤ၊ ဆင္ ၊ ေ၇ျမင္း၊ ငန္းျဖဴ၊ ငန္းနက္၊ ဟသာၤ၊စသည့္ တိရိ စၦာန္ေက်းငွက္ (၁၄၁) မ်ဳိး ၊ အရိပ္ရအပင္မ်ား (၁၉၂)မ်ိဳး၊ ရာသီပန္းပင္ (၂၄)မ်ဳိး၊ ၀ါးႏွင့္ျမက္မ်ဳိးမ်ား (၂၃)မ်ဳိး

စသည္တို႔ကို ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။

          ရာသီမေရြးသြားလာႏုိင္ပါသည္။

“သဘာ၀အေျခခံခရီးသြားလုပ္ငန္းစခန္းမ်ား (Eco Tourism Sites) အတြင္းခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားေရွာင္ရန္အခ်က္မ်ား-“

(၁) စည္းကမ္းမဲ့အမႈိက္စြန္႔ပစ္ျခင္း

(၂) အိမ္ေမြးတိရိ စၦာန္မ်ားေခၚေဆာင္လာျခင္း

(၃) စက္ဆီ၊ ေခ်ာဆီယိုဖိတ္ျခင္း

(၄) သတ္မွတ္လမ္းေၾကာင္းႏွင့္ ေနရာမွ လြဲ၍ ညအိပ္သြားလာျခင္း

(၅) သတ္မွတ္ေနရာမွ လြဲ၍ မီးဖိုျခင္း၊ ေလာင္စာထင္းျဖဳန္းတီးျခင္းႏွင့္ မီးၾကြင္းထားရွိျခင္း

(၆) အသံဆူညံျခင္း

(၇) သာငွက္တိရိ စၦာန္မ်ားအား အေႏွာက္အယွက္ျပဳျခင္း

(၈) မ်ဳိးသုဥ္းေစမည့္ ငါးဖမ္းနည္းမ်ားျပဳလုပ္ျခင္း

(၉) သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ား စုေဆာင္းျခင္း

*သဘာ၀ထိန္းသိမ္းေရးနယ္ေျမအတြင္း သြားလာသည့္ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာမွက်င့္သံုးသည့္

 (Take Nothing  but Photographs, Leave nothing but Foot Prints) ေဆာင္ပုဒ္အတိုင္းလိုက္နာရန္*

ကိုးကား။         ။ သစ္ေတာေရး၇ာ၀န္ႀကီးဌာနမွ ျပဳစုသည့္ သဘာ၀ကို အေျခခံေသာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းစခန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာအခ်က္အလက္မ်ား - စာအုပ္ကိုမွီွျငမ္းသည္။

ေက်ာက္ဆည္ဆင္ပြဲ

ေက်ာက္ဆည္ဆင္ပြဲ

(၂၅.၁၀.၂၀၁၂) ရတနာပံု သတင္းစာ

ယမန္ႏွစ္ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ (အဖိတ္ေန႔)က ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတစ္ဦး၏ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ပို႔ေဆာင္ေပးရင္း ေက်ာက္ဆည္ဆင္ပြဲေတာ္သို႔ အလည္တစ္ေခါက္ သြားေရာက္ေလ့လာျဖစ္ခဲ့ ပါတယ္။ သိတဲ့အတိုင္းပဲေလ။ အညာေႏြရဲ့ႏႈတ္ဆက္အပူ၊ ေခြ်းကတလူလူ၊ ဖံုကထူထူနဲ႔ အေတာ္လူစည္ကားလွ တဲ့ပဲြပါ။ ဆင္ရုပ္ထဲမွာဝင္ၿပီးကျပေနတဲ့ လူႏွစ္ေယာက္ကေတာ့ ပူရမွန္းေတာင္သိေလလားမသိ။ စိတ္ဝင္ စားစရာေကာင္းတာတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ တစ္ခုတည္းသာရွိေသာ အညာရုိးရာ ဆင္ပြဲေတာ္ တစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

            ဒီေနရာမွာ ႀကံဳႀကိဳက္လို႔ ေလ့လာမိသမွ် ဖတ္မိမွတ္မိသမွ်ေလး တင္ျပပါရေစ။ “ျမန္မာအစ ေက်ာက္ဆည္က”လို႔ဆိုရိုးစကားရွိခဲ့ဖူးသည္ႏွင့္အညီ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းဟာ အေတာ္နက္ ရိႈင္းလွပါတယ္။ မွန္ပါတယ္္။ ယခင္က ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕အနီး မကၡရာၿမိဳ႕ေဟာင္းကို ႏွစ္ႀကိမ္ တိုင္တိုင္ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့စဥ္က ေတာ္ေတာ္ေလး ေဆြးေျမ့ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ပ်ဴေခတ္အရုိးျပာအိုးမ်ားစြာ ကုိ ေလ့လာခဲ့ၾကရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ တမုတ္ေရႊဂူႀကီးဘုရားမွာလည္း ပ်ဴေခတ္အရိုးျပာအိုးမ်ားစြာႏွင့္ သံုးထပ္ဆင့္ ဆင္းတုေတာ္၊ ငါးထပ္ဆင့္ ဆင္းတုေတာ္တို႔ကို ေလ့လာခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ ေက်ာက္ဆည္နယ္ တစ္ဝိုက္မွာ ျမင္စိုင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းကဲ့သို႔ေသာ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္မ်ားစြာတို႔ဟာ ေက်ာက္ဆည္၏ ေရွးက်မႈကို သက္ေသခံေနပါတယ္။

“ေက်ာက္ဆည္”ဆိုတာ “ေက်ာက္တံုးေတြနဲ႔တည္ေဆာက္ထားတဲ့ဆည္”လို႔ဆိုပါတယ္။ (၁၁ရာစု) အေနာ္ရထာမင္းႀကီးဟာ လယ္တြင္း(၉)ခရိုင္အတြက္ ေက်ာက္ေတြနဲ႔ဆည္တစ္ခု တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီေက်ာက္ဆည္ရဲ့ အနီးနားမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ၿမိဳ႕ကို “ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕”လို႔ေခၚဆိုလာ ခဲ့ၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း “ေက်ာက္ဆင္”ဆိုတဲ့စကားကလာတယ္လို႔ ဆိုၾကပါ တယ္။ ေရွးအခါက အဲဒီေနရာမွာ ေတာဆင္ရိုင္းေတြ မ်ားစြာေနထိုင္က်က္စားခဲ့ၾကၿပီး၊ ၄င္းဆင္ရိုင္းေတြကုိ ဖမ္းကာ က်ဴံးသြင္းတဲ့ေနရာ လည္းျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ေက်ာက္ဆင္ရုပ္မ်ား ထုလုပ္ထားလို႔ “ေက်ာက္ဆင္ၿမိဳ႕”လို႔ေခၚေၾကာင္း၊ ၄င္း“ေက်ာက္ဆင္ၿမိဳ႕”ကေန “ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕” ျဖစ္လာေၾကာင္းလည္း ဆိုၾကပါတယ္။

            တကယ္ေတာ့ “ေက်ာက္ဆည္ဆင္ပြဲေတာ္”ဆိုတာထက္ “ေက်ာက္ဆည္ဆင္လွဴပြဲေတာ္”လို႔ဆိုတာ က ပို၍မွန္မယ္ထင္ပါတယ္။ တလက္စတည္း သမိုင္းေၾကာင္းေလးနဲနဲ ရွင္းျပပါဦးမယ္။

            (၁၁ရာစုေခတ္) ပုဂံျပည္ကို “အေနာ္ရထာမင္းႀကီး”စိုးစံေနစဥ္ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ သီရိလကၤာ ႏိုင္ငံကို “ဓာတုေသနမင္းႀကီး”စိုးစံေနၿပီး၊ သူတို႔ဟာ ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္တဲ့ အေဆြခင္ပြန္းမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးက သီရိလကၤာရွိ ဗုဒၶဆြယ္ေတာ္ကို ကိုယ္းကြယ္လိုသျဖင့္ ေမတၱာရပ္ခံ ေတာင္းခံခဲ့ရာ၊ သီရိလကၤာဘုရင္ဟာ ဆြယ္ေတာ္ပြားတစ္ဆူရဖို႔္ သစၥာအဓိဌာန္ျပဳကာ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ဆြယ္ေတာ္ပြားတစ္ဆူကုိ ပုဂံအေနာ္ရထာမင္းႀကီးအား လက္ေဆာင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အေနာ္ရထာမင္းဟာ ဆြယ္ေတာ္ျမတ္ကို နန္းတြင္းမွာသာထားၿပီး တစ္ဦးတည္းကိုယ္းကြယ္ခဲ့ရာ ရွင္အရဟံ၏ ေမတၱာရပ္ခံမိန္႔ေတာ္မူခ်က္ေၾကာင့္ အမ်ားျပည္သူမ်ားပါ ကိုယ္းကြယ္ႏိုင္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ စီမံေဆာင္ရြက္ပံုမွာ ဦးစြာ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးဟာ စြယ္ေတာ္ပြား(၅)ဆူရရွိရန္ သစၥာအဓိဌာန္ျပဳပါတယ္။ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ဆြယ္ေတာ္ပြားတစ္ဆူစီကို ဆင္ျဖဴေတာ္ ေပၚတင္ၿပီး ၄င္းဆင္ျဖဴေတာ္ဝပ္သည့္ေနရာမွာ ၄င္းဆြယ္ေတာ္ကို ဌာပနာျပဳ၍ ေစတီမ်ားတည္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမေစတီမွာ “ေရႊစည္းခံုေစတီ”၊ ဒုတိယေစတီမွာ “တန္႔ၾကည့္ေတာင္ေစတီ”၊ တတိယေစတီိမွာ “ေလာကနႏၵာေစတီ”၊ စတုထၣေစတီမွာ “တူရြင္းေတာင္ေစတီ”တို႔ျဖစ္ၿပီး၊ (ဒီဘုရားေလးဆူကိုေတာ့ အားလံုးသိရွိၿပီးျဖစ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာ ဒီဘုရားေလးဆူကို တစ္ေန႔တည္း ဖူးေျမာ္ႏိုင္လ်င္ ဘဝတစ္သက္တာ သုခခ်မ္းေျမ့မႈေတြရႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။) ပဥၥမေျမာက္ေစတီတည္ေဆာက္ရန္ ဆင္ျဖဴေတာ္ဟာ ယခု ေက်ာက္ဆည္အရပ္ထိ ေရာက္လာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ဟာ “ေရႊသာေလ်ာင္းေတာင္”မွာ ေခတၱ လဲေလ်ာင္းအနား ယူၿပီး၊ အဲဒီေနာက္ “ခေရႊေတာင္”ထက္သို႔လည္းေကာင္း၊ ထို႔ေနာက္ “ျမတ္ေတာင္”ထက္သို႔တက္၍ ဝပ္ေလသျဖင့္ ထိုေတာင္ထက္မွာ ပဥၥမေျမာက္ေစတီကို တည္ပါတယ္။ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးဟာ အဆိုပါ ေရႊသာေလ်ာင္းေတာင္ႏွင့္ ခေရႊေတာင္တို႔မွာလည္း မ်ားစြာေသာ ဓာတ္ေတာ္တို႔ကို ဌာပနာ၍ ေစတီတစ္ဆူစီ တည္ခဲ့ပါတယ္။ ၄င္းအျပင္ (၃)ႏွစ္တိုင္တိုင္ ဘုရားေစတီသိမ္ ေက်ာင္းဇရပ္ ေရတြင္း ေရကန္မ်ားစြာတို႔ကို တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းသည့္အျပင္ လယ္တြင္း(၉)ခရိုင္ ႏွင့္ဆည္ေျမာင္းမ်ားကုိလည္း တည္ေဆာက္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ထုိေဒသရွိ ျပည္သူအမ်ား ႀကီးပြားခ်မ္းသာေရး၊ က်န္းမာေရးတို႔အတြက္ “ေရႊသာေလ်ာင္းေတာင္ဘုရား”အား ေရႊဆင္ရုပ္ ေငြဆင္ရုပ္ စသည့္ ဆင္လွဴပြဲကို ႏွစ္စဥ္ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေန႔မွာ က်င္းပေစခဲ့ပါတယ္။

            ယခုအခါ ၄င္းေရႊဆင္ရုပ္ ေငြဆင္ရုပ္မ်ားႏွင့္အတူ အျခားလွဴဘြယ္ပစၥည္းမ်ားပါထဲ့၍ လွဴဒါန္းလာ ၾကၿပီး၊ ၄င္း “ဆင္လွဴပြဲေတာ္”အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေန႔မတိုင္မီတစ္ရက္အလို (အဖိတ္ေန႔)မွာ ဂုဏ္ ျပဳပြဲအျဖစ္ “ဆင္အကၿပိဳင္ပြဲ”မ်ားကိုလည္းက်င္းပလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၄င္းအဖိတ္ေန႔မွာ “ဆင္အကၿပိဳင္ပြဲ”မ်ားကိုက်င္းပၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔လျပည့္ေန႔မွာ ဆုရသူမ်ားကိုဆုခ်ီးျမွင့္ကာ၊  အဲဒီဆုရတဲ့အဖြဲ႕ကပင္ ဦး ေဆာင္ၿပီး ေရႊသာေလ်ာင္းေတာင္ဘုရားသို႔ ဆင္လွဴဒါန္းတဲ့ပြဲေတာ္ကို က်င္းပရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

            အခ်ဳိ႕ေသာၿပိဳင္ပြဲဝင္အဖြဲ႕မ်ားက ျမန္မာ့ရိုးရာ ဒိုးပတ္ဝိုင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕က ဒိုးပတ္ဝိုင္း အျပင္ ျမန္မာ့ဆိုင္းဝိုင္းေတာ္ႏွင့္အတူ ေအာ္ဂင္စသည္ အေနာက္တိုင္းေတးဂီတမ်ားပါတြဲဖက္၍ တီးမႈတ္ သီဆိုၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕က ေျခလ်င္လာၾက၍ တစ္ခ်ဳိ႕မွာ ကားႀကီးကားငယ္မ်ားျဖင့္ လာေရာက္ၾကပါတယ္္။ ဆင္အမ်ဳိးအစားမွာလည္း ဆင္ျဖဴေတာ္၊ ေဘာ္ၾကယ္ဆင္၊ ရုိးရာဆင္၊ ကေလးဆင္ႏွင့္ အကဆင္ ဟူ၍ရွိသည္ဟု ဆိုပါတယ္္။ ဆုေရြးခ်ယ္တဲ့အခ်က္အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ၁။ ဆင္ရုပ္၏ေရႊခ်ည္ထိုးအလွ ၂။ ဆင္၏ အျပင္အဆင္ ၃။ ကကြက္ကဟန္မ်ား ၄။ သီခ်င္းစပ္ဆိုသီဆိုပံု  ၅။ တင္ျပပံု Presentation တို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

            ၿပိဳင္ပြဲမဝင္တဲ့အဖြဲ႕မ်ားစြာလည္းရွိၾကပါေသးတယ္။ သူတို႕ကေတာ့ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕မေစ်းႀကီးကို (၃)ပတ္ပတ္ၿပီး လွည့္လည္ကျပၾကရပါတယ္။ (၃)ပတ္ျပည့္ျခင္း၊ မျပည့္ျခင္းအတြက္ ပြဲေတာ္ေကာ္မတီသို႔ဝင္၍ တစ္ပတ္ျပည့္တိုင္း လက္မွတ္ေရးထိုးရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ (၃)ပတ္ျပည့္ေအာင္ မကတဲ့အဖြဲ႕ကို ပြဲေတာ္ဆင္ႏႊဲခြင့္ မေပးဘူးလို႔ွဆိုပါတယ္။ စိတ္ဝင္စားစရာတစ္ခုကေတာ့ တခ်ဳိ႕က ဆင္ရုပ္မ ဟုတ္ဘဲ ကြ်ဲရိုင္းရုပ္မ်ားျဖင့္ပါ ကျပၾကတာကိုလည္းေတြ႕ခဲ့ရၿပီး၊ သူတို႔တေတြဟာ ယခုေခတ္ေပၚ ဟစ္ေဟာ့သီခ်င္းမ်ား၊ ဘရိတ္ဒန္႔စ္ တီးလံုးမ်ားျဖင့္ လမ္းမွာ တစ္ဖြဲ႕နဲ႔တစ္ဖြဲ႕ ခတ္ၾကမ္းၾကမ္း အၿပိဳင္ကၾကတာပါ။ ညေနပိုင္း ပြဲၿပီးဆံုးကာနီးေလ အရုပ္မ်ားက်ဳိးပဲ့လာေလေလ၊ ေနာက္ဆံုး တစ္စစီစုပ္ျပတ္သတ္ထြက္ ကုန္သည္အထိ မီးကုန္ယမ္းကုန္ ကၾကတာပါ။ ဒါဟာတီထြင္ဆန္းသစ္မႈ Creation တစ္ခုလို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ယခုႏွစ္(၂၉.၁၀.၂၀၁၂) သတင္းကြ်တ္လျပည့္ (အဖိတ္ေန႔)မွာလည္း “ေက်ာက္ဆည္ဆင္လွဴပြဲေတာ္”သို႔ တစ္ခါတစ္ေခါက္ သြားေရာက္ေလ့လာၾကည့္ရႈႏိုင္ဖို႔ တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါသည္။

ၿပိတၱာ ဥဒၵိႆ အမွ်ေဝ အကြ်တ္အလြတ္ပြဲ

မႏၱေလးက ၿပိတၱာ ဥဒၵိႆ အမွ်ေဝ အကြ်တ္အလြတ္ပြဲ

ေသာင္းႏိုင္ဦး ၊ ဧည့္လမ္းညႊန္

(၂၀.၁၀.၂၀၁၂) ရတနာပံုေန႔စဥ္သတင္းစာ

            “အကြ်တ္အလြတ္ပြဲ”ဟာ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးမွာ မႏၱေလးမွာသာ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္တဲ့ ျမန္မာ့ရိုးရာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈပြဲေတာ္ တစ္ခုဟုဆိုရပါမည္။ ႏွစ္စဥ္လိုလို ၾကာနီကန္သုႆန္သို႔သြား၍ ကုသုိလ္ျပဳျဖစ္ သည္။ စိတ္ဝင္စားစရာေတြလည္း မ်ားစြာေတြ႕ခဲ့ရသည္။ လူစည္ကားလွတာကေတာ့ စာနဲ႔ကိုဖြဲ႕၍မေျပာ ျပႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပါပင္။ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေန႔ မႏၱေလးေက်ာက္ေတာ္ႀကီးဘုရားပြဲႏွင့္ အၿပိဳင္ပင္ စည္ကားလွသည္။ ေၾကာက္စရာသုႆန္တစလို႔ဆိုသည့္ ေနရာသည္ အဲဒီညမွာေတာ့ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ ေတြျပည့္ႏွက္ေနသည့္ ေပ်ာ္စရာေနရာတစ္ခုျဖစ္၍ေနေပေတာ့သည္။ လွ်ပ္စစ္မီးမ်ားလင္းထိန္ေနၿပီး ဆရာေတာ္မ်ား လူႀကီးလူငယ္ အရြယ္စံုႏွင့္ မိန္းခေလးမ်ားပင္ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲၾကသည္။

            ကြမ္းယာဆိုင္မ်ား၊ မုန္႔ဆိုင္မ်ား၊ အုပ္ဂူေတြေပၚမွာထိုင္ၿပီး စကားေျပာသူမ်ား၊ အစ္ကိုစံဖဲ အစ္မ မဖဲဝါတို႔၊ ေျမဘုတ္ဘီလူးတို႔ အစာေကြ်းထားသည္မ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေနသူမ်ား၊ အလွဴဒါနအျဖစ္ အခ်ဳိရည္ တိုက္ေကြ်းသူမ်ား စသည္ျဖင့္ ဆူညံစည္ကားလွတဲ့ ပြဲေတာ္တစ္ခုပါ။

            အဲဒီအထဲမွာ အရုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္ေစတာေတြလည္း ေတြ႕ခဲ့ရေသးသည္။ လာေရာက္စား ေသာက္တဲ့ ဝိဥာဥ္ ၿပိတၱာမ်ား လန္႔ၿပီးထြက္မေျပးရန္ႏွင့္ ေၾကာက္လန္႔ၿပီး မလာေရာက္မွာဆိုးရိမ္သည့္ အတြက္ ေဗ်ာက္အိုးမ်ားမေဖါက္ၾကပါရန္ ပြဲေတာ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီမွ အႀကိမ္မ်ားစြာ ေမတၱာရပ္ ခံျခင္း၊ ေတာင္းပန္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါေသာ္လည္း လူငယ္ေယာကၤ်ားေလးမ်ားက နားမေထာင္ၾကပါ။ ဘယ္လိုမွ တားဆီး၍မရပါ။ ေနာက္ဆံုး လိုက္လံဖမ္းဆီးရသည့္အဆင့္ထိပင္ေရာက္သြားခဲ့သည္။ ေခတ္လူ ငယ္ေတြ စည္းကမ္းမဲ့လြန္းလာေနၾကၿပီဟု ဆိုရေခ်ေတာ့မည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အနာဂတ္ဒီမိုကေရစီႏွင့္ အနာဂတ္လူငယ္မ်ားအေၾကာင္းကို ေတြးမိတိုင္း အေတာ္ပင္ရင္ေလးစြာခံစားမိသည္။

၁။ (၃၅) ႀကိမ္ေျမာက္

ယခုတစ္ႀကိမ္(၂၀၁၂ ခုႏွစ္) က်င္းပေသာ အကြ်တ္အလြတ္ပြဲသည္ (၃၅) ႀကိမ္ေျမာက္ျဖစ္သည္။

၂။ အကြ်တ္အလြတ္ပြဲ က်င္းပရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္

  မကြ်တ္မလြတ္ေသးသည့္ ၿပိတၱာမ်ားကို ကြ်တ္လြတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။

  (ကြယ္လြန္သြားၾကၿပီျဖစ္ေသာ မကြ်တ္မလြတ္ေသးသည့္ မိမိတို႔၏ ဘိုးဘြားေဆြမ်ဳိးမ်ားအား မိမိ ကိုယ္တိုင္လာေရာက္၍ ကုသိုလ္ျပဳျခင္း၊ ေကြ်းေမြးျခင္း၊ အမွ်ေပးေဝျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။)

၃။ က်င္းပသည့္ေန႔ရက္

ႏွစ္စဥ္ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေန႔ (ယခုႏွစ္ ၃၀.၁၀.၂၀၁၂) ျဖစ္သည္။

သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔ နံနက္တြင္ တရားနာ၊ ေရစက္ခ်၊ အမွ်ေဝသည္။

၄။ က်င္းပမည့္ေနရာမ်ား

ယခင္အစကနဦးႏွစ္မ်ားဆီက ဆင္ျဖဴကန္သုႆန္၊ ဦးေကာသၿဂိ ၤဳင္းတို႔အပါအဝင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ရွိ အထင္ကရ သုႆန္မ်ားတြင္သာ က်င္းပခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္တြင္ ၾကာနီကန္သုႆန္ ႏွင့္ ေတာင္အင္း ေျမာင္အင္းသုႆန္တို႔မွာ တစ္ေန႔တည္းတခ်ိန္တည္း က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။ တဖန္ သတင္းကြ်တ္ လျပည့္ေက်ာ္ (၄) ရက္ႏွင့္ (၅) ရက္ေန႔မ်ားတြင္ စစ္ကိုင္းကုန္းရြာ (ျမေတာင္ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးသာသန ၏ရြာ) တြင္ (၇) ႏွစ္ေျမာက္ကိုလည္းေကာင္း၊ (၈) ရက္ႏွင့္ (၉) ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕၊ ရြာပုလဲသုႆန္တြင္ (ပထမအႀကိမ္) လည္းေကာင္း၊ (၁၁) ရက္ႏွင့္ (၁၂) ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ျမင္းမူ ၿမိဳ႕သုႆန္တြင္လည္းေကာင္း၊ ထုိ႔ေနာက္ အျခားေသာၿမိဳ႕ မ်ားသို႔ ဆက္လက္က်င္းပသြားမွာျဖစ္သည္။

၅။ ဆက္လက္က်င္းပမည့္ေနရာမ်ား

ျပင္ဦးလြင္ (၃) ႏွစ္ေျမာက္၊ သိေပါ ႏွင့္ အျခားဖိတ္ၾကားေသာေနရာမ်ား။ (က်င္းပေပးပါရန္ ဖိတ္ၾကားပါ က အခမဲ့လာေရာက္ က်င္းပေပးသည္ ဟုဆိုသည္။)

၆။ ေကြ်းေမြးေသာအစားအစာမ်ား

  ဆန္+အမဲသားကို ေရာခ်က္ထားသည္။ ေသာက္ေရ ခ်ေပးသည္။

  သတ္သတ္လြတ္အျဖစ္ ဆန္+ကုလားပဲကို ေရာခ်က္ထားသည္။ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ေသာက္ေရ တို႔ကိုလည္း ခ်ေပးသည္။

၇။ ေကြ်းေမြးခ်ိန္

ညေန ၅း၀၀ ခန္႔မွာ စတင္ၿပီး ည ၁၁း၀၀ ခန္႔ထိ ေကြ်းေမြးသည္။

၈။ ေနရာမ်ားသတ္မွတ္ေပးျခင္း

  ကိုးသၿဂိ ၤဳင္းကိုပိုင္ဆိုင္ေသာ အစ္ကုိုစံဖဲ ႏွင့္ အစ္မမဖဲဝါတို႔ ေမာင္ႏွမကို တစ္ေနရာစီမွာ ေနရာေပးသည္္။ အဲဒီေနာက္ ေျမဘုတ္ဘီလူးအတြက္တစ္ေနရာ ႏွင့္ ဆိုင္ရာနတ္အားလံုးအတြက္တစ္ေနရာ အသီးအသီး ေနရာမ်ားသတ္မွတ္ခ်ထားေပးပါသည္။

၉။ ဇရပ္တြင္ ခင္းက်င္းျပင္ဆင္ပံု

ဇရပ္ကို ဦးစြာ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၿပီး ဝင္ေပါက္တစ္ေပါက္ခ်န္လွပ္၍ ပလပ္စတစ္ႀကီဳးမ်ားျဖင့္ ကာရံသည္။ အဲဒီေနာက္ ဇရပ္ေပၚမွာ သဲျဖဴခင္းသည္။ (သူတို႔လာရင္ ေျခရာစသည္ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေအာင္လို႔ဟု ဆိုပါသည္။) အဲဒီအထဲမွာ ေစတီေလးတစ္ဆူတည္ေပးသည္္။ ၿပီးေတာ့ ေရစက္ခြက္ကေလးမ်ားလည္း ခ်ေပးထားသည္။ ခင္းထားတဲ့သဲျဖဴနဲ႔ (၇) ေပခန္႔အကြာ ဝင္ေပါက္မွာ ဆန္ပန္းေပါက္မ်ား ႀကဲခ်ထား သည္။ ၄င္းသဲျဖဴခင္း ဝင္းထဲသို႔ သက္ရွိလူ လံုဝဝင္ခြင့္မရွိဟုဆိုသည္။

၁၀။ ဆရာေတာ္ၾကြေရာက္ျခင္း ႏွင့္ ဖိတ္ေခၚျခင္း(အက်ဥ္းမွ်သာ)

တိုက္အုပ္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိန္ ကိုယ္တိုင္ ည(၁၀) နာရီေလာက္မွာၾကြေရာက္ၿပီး “ကိုးသၿဂိ ၤဳင္းကုိပိုင္ ဆိုင္ေသာ ကိုစံဖဲနဲ႔ မဖဲဝါ အပါအဝင္ ေျမဘုတ္ဘီလူး၊ အလံုးစံုေသာ အေစာင့္ေရွာက္နတ္မ်ားအားလံုး၊ … ယခု ေကြ်းေမြးဖို႔ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ မနက္ျဖန္ နံနက္ ၈း၀၀ မွာလည္း ေရစက္ခ်အမွ်ေပးေဝဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္ ဒီရက္ဒီအခ်ိန္မွာလည္း ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်တ္ထိုက္သူမ်ားလည္း ကြ်တ္တန္းဝင္ႏိုင္ရန္ လာေရာက္စားေသာက္ၾကၿပီး အမွ်ေဝသာဓုေခၚႏိုင္ၾကဖို႔ လာေရာက္ၾကပါရန္ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ စသည္”

၁၁။ လွ်ပ္စစ္မီးမ်ားေခတၱမိွတ္ျခင္း

ေကြ်းေမြးစဥ္မွာ လွ်ပ္စစ္မီးမ်ားကို ေခတၱမိွတ္ပါသည္။ (ယခင္က မီးျပန္ဖြင့္လိုက္တဲ့အခါ သဲျဖဴေပၚမွာ ေျခရာမ်ားစြာ က်န္ရစ္ခဲ့တယ္လို႔ ၾကားဖူးသည္။)

၁၂။ ဦးေဆာင္က်င္းပေသာအဖဲြ႕

လြန္ခဲ့ေသာ (၃၅) ႏွစ္ ပထမအႀကိမ္က်င္းပခဲ့စဥ္က မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီး မႏၱေလးၿမိဳ႕ႏွင့္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ အလွဴရွင္မ်ား စုေပါင္းက်င္းပခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္တြင္လည္း မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ ေတာင္စလင္းတိုက္ဆရာေတာ္ ဦးတိကၡအားဦးထိပ္ထား၍၊ ဝါကင္းကုန္း ေက်ာင္းတိုက္ ဆရာေတာ္ ဦးေနမိန္ ကဦးစီးကာ၊ ကိုခင္ေမာင္တင့္ ဦးစီးေသာ“ကလ်ာဏမိတၱ”လူမႈကူူညီေရးအသင္း ႏွင့္ “ႏွလံုးလွေမတၱာ”လူမႈကူညီေရးအသင္းတို႔က ပူးေပါင္း၍ ဦးေဆာင္က်င္းပမွာျဖစ္သည္။ “ႏွလံုးလွ ေမတၱာ”လူမႈကူညီေရးအသင္းသည္ ဝါကင္းကုန္း ဘုရားအနီးတြင္တည္ရွိၿပီး၊ ဥကၠဌ ဦးသန္းလႈိင္၊ ဒုဥကၠဌ ကိုေဇာ္ျမင့္ႏိုင္၊ အတြင္းေရးမွဴး ဦးဝင္းေရႊ တို႔ ျဖစ္သည္။

၁၃။ ေဖ်ာ္ရည္ကုသုိလ္

ၾကြေရာက္လာေသာ လူဧည့္ပရိႆတ္အားလံုးကို ေဖ်ာ္ရည္ႏွင့္ ေသာက္ေရသန္႔တို႔ကုိ တိုက္ေကြ်း ကုသိုလ္ျပဳမည္ျဖစ္သည္။ ႏွစ္စဥ္ ရာသက္ပန္ကုသုိလ္ရွင္မ်ားစြာတို႔က အထူးတာဝန္ယူထားသည္ မ်ားလည္း ရွိသည္။

အေသးစိပ္သိရွိလိုပါက

  “ကလ်ာဏမိတၱ ”ႏွင့္“ႏွလံုးလွေမတၱာ”လူမႈကူညီေရးအသင္းတို႔သည္ သီတင္းကြ်တ္လဆန္း (၁) ရက္ေန႔မွ လျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔ထိ ၾကာနီကန္သုႆန္တြင္ ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။ ရပ္နီးရပ္ေဝးမွ ကုသိုလ္ျပဳလိုသူမ်ား၊ အလွဴရွင္မ်ားကို လက္ခံေနပါမည္။ အေသးစိပ္သိလိုပါက ေအာက္ပါဖုန္းနံ ပတ္မ်ားသို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းႏိုင္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ပါသည္။

ဆရာေတာ္ ဦးေနမိန္ = ၀၉၂၀၁၀၅၅၂ ၊ ၀၉၄၉၂၁၈၀၅၉

ဦးခင္ေမာင္တင့္ = ၀၉၂၀၁၀၉၈၆

ဦးဝင္းေရႊ (အတြင္းေရးမွဴး) = ၀၉၉၁၀၂၁၃၇၉

ငါးအမ်ဳိးအစားမ်ား

ျမန္မာျပည္တြင္ အေတြ႕ရမ်ားေသာ ငါးမ်ား
မ်ိဳးျမန္မာ (ဧည့္လမ္းညႊန္) မွ ျပဳစုသည္။

၁ ငါးက်ည္း Cat Fish
၂ ငါးၾကင္း Hamiltol's Carp
၃ ငါးကြမ္းရွပ္ Spanish Mickerel
၄ ငါးခူ Cat Fish
၅ ငါးခံုးမ Barbus Fish
၆ ငါးေခြးလွ်ာ Flat Fish
၇ ငါးဂဠဳန္ Forg Fish
၈ ငါးစင္စပ္ Small perch
၉ ငါးဇင္ရုိင္း Dwarf Catfish
၁၀ ငါးတန္ River Catfish
၁၁ ငါးေထြ River Catfish
၁၂ ငါးႏုသန္း Silvery Catfish
၁၃ ငါးႏပုပ္ Bummab
၁၄ ငါးပေနာ္ Small Snake-head fish
၁၅ ငါးပါးနီ Snapper
၁၆ ငါးပူတင္း Globe Fish
၁၇ ငါးပု႑ား Mango Fish
၁၈ ငါးပတ္ Sheat Fish
၁၉ ငါးပုတ္သင္ Croaker
၂၀ ငါးေျပမ Climing perch
၂၁ ငါးျပက္ Cylindrical Fish
၂၂ ငါးေဖာင္ရိုး Gar Fish
၂၃ ငါးဖန္းမ King of Brean
၂၄ ငါးဖိန္း King of Carp
၂၅ ငါးဖယ္ Feather Back
၂၆ ငါးဖ်ံ Mudskipper
၂၇ ငါးဖ်င္းသလက္ Gourami
၂၈ ငါးဘဲျဖဴ Silver-Huetbarb
၂၉ ငါးမုတ္ Pomfret
၃၀ ငါးမန္း Shark
၃၁ ငါးျမင္း Short-headed Cat Fish
၃၂ ငါးျမစခ္ခ်ငး္း Variety of Carp
၃၃ ငါးေျမြထိုး Spiny Eel
၃၄ ငါးရံ႕ Banded Snakehead
၃၅ ငါးေရြး King of Catfish
၃၆ ငါးရွဥ့္ Eel
၃၇ ငါးေရႊ Golden Pike Conger
၃၈ ငါးလင္ပန္း Long-finned eel
၃၉ ငါးလိပ္ေက်ာက္

၃၇ မင္းနတ္မ်ားႏွင့္ကိုးကြယ္မႈ

THE THIRTY SEVEN NATS AND THEIR WORSHIP

In Myanmar, when speaking of Nats, we refer mainly to the 37 Nats introduced since the time of King Anawrhata of Bagan. The way these 37 came about to be is interesting as well as fascinating and with the passage of time there had been a lot of evolvements, incorporation and corrections on these 37 with Hindu mythology, but basically the number had remained.

Rites, rituals and ceremonies are observed in connection with their cults. People tend to be terrified by them or become strongly emotional on account of their legends. These 37 are of the nether world which for some reason or the other are, in scientific and spiritual reasoning, stopped in their metaphysical progress and had remained in the wandering state as a spirit for an immeasurable amount of time.

Basically or literally speaking these 37 Nats are ghosts. But why had they, and only they occupied the respects, acquired the sympathy and profound love and faith of the local people is something, which a stranger must contemplate and find out to satisfy his curiosity.

No exact definition can be produced for them. But a scientific might well give a stimulating forethought into these mysterious identities that had bewitched you, me and all the Burmans alike (Thet tun, N)

If a Nat is likened to a ghost in spiritual approach it is required firstly that the word ''Ghost" is defined in the most scientific terms.

Ghost: It is that eerie thing which swishes around in the nigh with a few creaks and groans, and which cause the hair on our heads to stand straight up, but it is harmless. A ghost is just and etheric force which wanders about according to the habits of its previous owner, until eventually that etheric force, that ehteric double, is dissipated. A strong healthy person who is suddenly killed by perhaps extreme violence, has a very strong etheric. If a person is being attacked, then he or she focuses the etheric into a strong entity. If, then, the Silver Cord is suddenly severed in that process which we call death, the astral body goes off, the physical body decays, and the poor etheric becomes a homeless, mindless, wandering waif. Throughout the whole life of the body, the ehteric ha been modeled on that body, it is a habit pattern of the body. So if the body was in the habit of going to a certain place, or thinking of certain people, then the etheric will do likewise until perhaps during centuries the power becomes dissipated, and eventually vanishes.

The etheric body is the one which attends séances and gives the so-called ''messages'' from beyond the grave. It is quite a tragedy really because people on Earth should realize that when we leave this world we have other thinfs to do, and cannot always, and do not want always, to get in touch with people left behind. The etheric, or ghost, is a thing of no moment and should be disregarded. (Rampa, L.Dr.)

In our country sorcerers try to bewitch victims by using the vivtims' clothes, mails, hairs etc., which are full of the vibrant etheric force of the victims. The etheric currents in the clothes of the victim get in touch with the victim and magnetize the victim to yield to the commanding waves of the sorcerer. The victim thus becomes enchanted and acts to the wishes of the enchanter.

Sometimes photographs of the victims are used. When you are to be photographed and the cameraman tells you to poise, you concentrate on the static grace of yourself and etheric forces mobilize into a strong entity. This force is captured on the film.

In the same way the kings of yore use to bury the entrails of executed criminals, with rituals of royal order, under the entrances of city gates and at corners of city walls. Here also the strong ehteric force of the victim is captivated from moving away on account if the royal decree.

These then would be the most approximate explain\nation if what a Nat is. None other than this approach would be most effective in imparting the mysticism of the 37 Nats to strangers (thet tun, N.)

The official list of the 37 nats is not accurately chronological. It is, though, easy to re-establish the other. Sir R. C. Temple suggested a classification of the Nats with 5 historical cycles:

(1) The Duttahaung Cycle -      founded by the Prome Kings 5 centuries before our era. In this scenario the most popular of the Burmese legendary nats, Mahagiri, leads another 6 characters.

(2) The Anawrhata cycle -                 Founded by the Pagan kings in the 12^th century, with 9 new nats amongst which the popular brothers of Taunbyone were included. Taungbyone is still the place alon of the most popular nat festivals.

(3) A Mixed Cycle -                            11 new nats added from the regin of Alaungsithu at Pagan up to the Shan dynasty of Pinya (15^th century).

(4) The Tabinshwehti Cycle -   Founded in the 16^th century under the Pegu dynaty and added 4 new nats.

(5) The Bayinnaugn Cycle -      The Bayinnaung cycle of the Pegu dynasty which was much shaken in the 17^th century by continual violence introduced 4 new nats.

                                                                   Rodrigue, Yves (author) of Nat-Pwe

With these foregoing facts, the young aspiring tour guides would be able to introduce reasonably and logically the mysterious identity of the 37 Nats of Myanmar.

ဆရာဦးမ်ဳိးသန္႔ထံမွ ကိုးကားေဖာ္ျပသည္။