က်ိဳက္ထိုၿမိဳ႕နယ္ရွိ က်ိဳက္ထီးရိုးေစတီေတာ္သည္ အေရွ႕ရိုးမေတာင္တန္း အပါအဝင္ျဖစ္ေသာ ေပါင္းေလာင္းေတာင္ေပၚတြင္ တည္ရွိ၍ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ တန္ခိုးႀကီးေသာ ေစတီတစ္ဆူျဖစ္သည္။ က်ိဳက္ထီးရိုးေစတီကို အစြဲျပဳ၍ ေစတီေတာ္တည္ရွိရာေတာင္ကို က်ိဳက္ထီးရိုးေတာင္ဟုေခၚၾကသည္။ က်ိဳက္ထီးရိုးေစတီ တည္ရွိရာေတာင္ထြက္မွ ပင္လယ္ျပင္ေရအျမင့္ေပ ၃၆၀၀ ခန႔္ျမင့္သည္။ က်ိဳက္ထီးရိုးေစတီေတာ္ တည္ေနပုံမွာ အံ့အားသင့္ဖြယ္ေကာင္းလွသည္။ ႀကီးမား၍ မတ္ေစာက္ေသာ ေက်ာက္ေဆာင္တစ္ခု၏ အစြန္းတြင္ လုံးပတ္ေပ ၅၀ ခန႔္ရွိေသာ ဦးေခါင္းပုံသဏၭာန္ ေက်ာက္လုံးႀကီးတစ္ခုက ျပဳတ္လုတည္းကားတင္၍ ေနသည္။ ထိုေက်ာက္တုံးႀကီးေပၚတြင္မွ ဉာဏ္ေတာ္ ၁ ေပခန႔္ ျမင့္ေသာ ေစတီေတာ္ တည္ထားသည္။ ေစတီေတာ္ တည္ရွိရာ ေက်ာက္ေဆာင္ႏွင့္ ရင္ျပင္ေတာ္ကို ေခ်ာက္တစ္ခုျခားေနေသာေၾကာင့္ သံတံတားငယ္ျဖင့္ ဆက္သြယ္ထားရသည္။ ေစတီေတာ္တည္ထားရာ ေက်ာက္တုံးႀကီးသည္ လူတစ္ေယာက္ တြန္း႐ုံမၽွျဖင့္ လွုပ္ရွား၏။ ထိုေက်ာက္တုံးကို တြန္း၍ ေအာက္ခံေက်ာက္အၾကားသို႔ အပ္ခ်ည္ႀကိဳးကို သြင္းၿပီးလၽွင္ ဆြဲယူနိုင္သည္။ က်ိဳက္ထီးရိုးဘုရားသမိုင္းမွာ မူအမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲလ်က္ရွိသည္။ စစ္ကဲႀကီး ဦးေရႊေနာ္ ေရးသားေသာ မြန္ရာဇဝင္ႏွင့္ ေစတီေတာ္ သမိုင္းေပါင္းခ်ဳပ္အရ ေဖာ္ျပေပးပါမည္။
သမိုင္း
ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၁၁ ခုႏွစ္ေဆာင္ဥတုတြင္ သုဝဏၰဘုမၼိသထုံျပည္သို႔ ႂကြခ်ီေတာ္မူခဲ့ရာ၊ သထုံဘုရင္ တိႆဓမၼ သီဟရာဇာမင္းႏွင့္ မွူးမတ္ျပည္သူအေပါင္းတို႔က စံေက်ာင္းေတာ္မ႑ပ္ႀကီးကို ေဆာက္လုပ္လွူဒါန္းၾကသည္။ ဘုရားသခင္သည္ ထိုမဂၤလာမ႑ပ္ေတာ္၌ ၇ ရက္တိုင္တိုင္ စံေနေတာ္မူစဥ္ မ်ားစြာေသာ ေဝေနယ်သတၱဝါတို႔အား တရားေတာ္ အၿမိဳက္ေဆး တိုက္ေကၽြးေတာ္မူသည္။ ထိုအခါ ဂစၧဂိရိ ေတာင္က တိႆကုမာရ ရေသ့၊ ဗႏၶဝဂိရိ ေတာင္က သီဟကုမာရ ရေသ့၊ ကုသိနာ႐ုံေတာင္က ရေသ့၊ ဒိုးကေမာ့ခတြံဂလိုင္းေတာင္က ဗုဒၶဏရေသ့၊ ဒိုးခလြန္ေတာင္က ရေသ့၊ မဲလံေတာင္က ရေသ့၊ ေပါင္း ရေသ့ ၆ပါးတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဖူးေျမာ္ကန္ေတာ့ၾကၿပီးေနာက္ ဓါတ္ေတာ္ ေမြေတာ္မ်ား ခ်ီးျမႇင့္မစရန္၊ ေလၽွာက္ထားေတာင္းပန္ၾကသျဖင့္ ရေသ့တစ္ပါလၽွင္ ဆံေတာ္တစ္ဆူစီ ေပးသနားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ေနာက္ေန႔ရက္မ်ားမၾကာမီ မြတ္လအိေတာင္က ကပၸရေသ့၊ မြတ္လအပ္ေတာင္က နာဒရ ရေသ့၊ ဝါဂ႐ုနယ္ လမိုင္း ေကလာသေတာင္က ရေသ့၊ က်ိဳကၠမီေတာင္က ရေသ့၊ ေကာ့ယကၡဇုပ္သြတ္ ကၽြန္းက ဘီလူးညီေနာင္ ၂ေယာက္၊ ဒိုးယြန္းေတာင္က ရေသ့၊ ေဆာင္ခဲေတာင္က အလႅကပၸရေသ့၊ ေပါင္းပုဂၢိဳလ္ ၇ ဦးတို႔ အဖူးအေျမာ္ေရာက္ၾကသျဖင့္ အထက္အနည္းတူ ဆံေတာ္တစ္ဆူစီ ေပးသနားေတာ္မူခဲ့သည္။ တိႆဓမၼသီဟရာဇာမင္းအားလည္း ဆံေတာ္ ၂ဆူ ခ်ီးျမႇင့္ ေပးသနားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ဒိုးကေမာ့ခလြံဂလိုင္းေတာင္က ဗုဒၶဉာဏရေသ့၊ ဒိုးခလြန္ေတာင္က ရေသ့ႏွင့္ ကုသိနာ႐ုံေတာင္က ရေသ့တို႔သည္ မိမိတို႔ရရွိထားေသာ ဆံေတာ္ဓာတ္မ်ားကို ဌာပနာျခင္းမျပဳၾကပဲ သိမ္းဆည္းထားၾကသည္။ ကာလအတန္ၾကာလတ္ေသာ္ ဒိုးခလြန္ရေသ့ႏွင့္ ကုသိနာ႐ုံရေသ့တို႔မွာ အိုမင္းမစြမ္းရွိၾကသည့္အျပင္ အာနေရာဂါစြဲကပ္လာသည္ႏွင့္ မကြယ္လြန္မီ မိမိတို႔ရရွိထားေသာ ဆံေတာ္မ်ားကို ဗုဒၶါဏရေသ့အား ေပးအပ္ခဲ့ေလသည္။ ဗုဒၶါဏရေသ့သည္ ဆံေတာ္ဓာတ္ ၃ဆူကို မေပ်ာက္မပ်က္ရေအာင္ မိမိ၏ ဆံက်စ္အတြင္း၌ စည္းေႏွာင္ထားေလ၏။ ေနာင္ႏွစ္ကာလ အတန္ၾကာလတ္ေသာ္ အနာေရာဂါႏွိပ္စက္သျဖင့္ ရေသ့ႀကီးသည္ အကယ္၍ မိမိကြယ္လြန္သြားခဲ့ေသာ္ ဆံေတာ္ဓာတ္ ၃ဆူကို မည္သို႔ မည္ပုံထားခဲ့ရမည္နည္းဟု ေတြးေတာပူပန္ျခင္း ျဖစ္မိေလသည္။ ထိုအခါ သိၾကားမင္းသည္ လူ႔ျပည္ဆင္း၍ ရေသ့ႀကီး၏ ဆႏၵအတိုင္း ရေသ့ႀကီးဦးေခါင္းႏွင့္ တူေသာ ေက်ာက္တုံးကို ရွာေဖြကာ ေက်ာက္တုံးထဲကို သန္လ်က္ႏွင့္ ထြင္း၍ ဆံေတာ္တစ္ဆူကို ဌာပနာခဲ့ေလသည္။ ထိုသို႔ ေက်ာက္တုံးေပၚတြင္ တည္ထားခဲ့ေသာ ေစတီေတာ္ကို မြန္ဘာသာျဖင့္ က်ိဳက္အိသိရိုး၊ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ရေသ့ရြက္ေသာ ဘုရားဟုေခၚ၏။ ေနာင္ကာလၾကာလတ္ေသာ္ က်ိဳက္အိသိရိုးမွ က်ိဳက္ထီးရိုးဟု စကားေရြ႕ေလ်ာလာေလသည္။ က်န္ဆံေတာ္ ၂ဆူကိုလည္း သိၾကားမင္းက ဒိုးခလြန္ေတာင္ႏွင့္ ကုသိနာ႐ုံေတာင္မ်ားတြင္ အသီးသီးဌာပနာေပးခဲ့ေၾကာင္းကို သမိုင္းမ်ားတြင္ ဆိုသည္။ ထိုေစတီေတာ္မ်ားမွာ ေကလာသႏွင့္ ကုသိနာ႐ုံဟု ထင္ရွားသည္။
ယေန႔ေခတ္အျမင္
က်ိဳက္ထီးရို ရင္ျပင္ေတာ္မွ ျမင္ရေသာ ရွုေမၽွာ္ခင္းမွာ အလြန္သာယာသည္။ အေနာက္ဘက္သို႔ ေမၽွာ္ၾကည့္လၽွင္ စစ္ေတာင္းျမစ္ကို ေက်ာ္လြန္၍ ပဲခူးေရႊေမာ္ေဓာ ေစတီေတာ္ကို ဖူးျမင္နိုင္သည္။ က်ိဳက္ထီးရိုးေစတီေတာ္သို႔ တက္ရန္ လမ္း ၂သြယ္ ရွိသည္။ တစ္သြယ္မွာ စစ္ေတာင္းရြာမွ တက္ရေသာ လမ္းျဖစ္၍ က်န္တစ္သြယ္မွာ က်ိဳက္ထိုၿမိဳ႕မွ ေမာ္ေတာ္ကားျဖင့္ ၉မိုင္ခန႔္ ေဝးေသာ ကင္မြန္းစခန္းမွ တက္ရေသာ လမ္းျဖစ္သည္။ ဒုတိယလမ္းမွာ ယေန႔ေခတ္ ဘုရားဖူးမ်ား အသုံးျပဳေသာ လမ္းျဖစ္သည္။ ကင္မြန္းစခန္းမွ က်ိဳက္ထီးရိုးရင္ျပင္ေတာ္အထိ ၇ မိုင္ခြဲခန႔္ရွိ၍ စခန္းေပါင္း၂၇ စခန္းကို ျဖတ္ေက်ာ္သြားရသည္။ ယခုအခါ က်ိဳက္ထိုၿမိဳ႕နယ္သို႔ လာေရာက္ရန္မွာ ရထားလမ္း၊ ကားလမ္းမ်ားရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္ကတစ္ေၾကာင္း၊ ေတာင္တက္ရန္အတြက္ ေစာင့္ဆိုင္းရန္မလိုျခင္းကတစ္ေၾကာင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ လူပရိတ္သတ္မွာ ယခင္ထက္ပင္ စည္ကားေလသည္။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ က်ိဳက္ထီးရိုးေစတီေတာ္ ျမင္ကြင္း
၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွ ရိုက္ကူးထားေသာ က်ိဳက္ထီးရိုးဆံေတာ္ရွင္ ေစတီေတာ္ျမတ္ ေစတီေတာ္အား ညအခ်ိန္ ဖူးေျမႇာ္ရပုံ-၂၀၀၇ ခုႏွစ္
နံနက္ပိုင္းခ်ိန္ က်ိဳက္ထီးရိုးေစတီေတာ္ႏွင့္ ေတာင္ေပၚျမင္ကြင္း
ရိုးအီမသြားနိုင္ဘဲ ညေနေစာင္းခ်ိန္ က်ိဳက္ထီးရိုးေစတီေတာ္ျမင္ကြင္း
ညပိုင္းျမင္ကြင္းက တစ္မ်ိဳးတစ္ဖုံလွေနပုံ
က်ိဳက္ထီးရိုးဘုရားပြဲေတာ္ကို ႏွစ္စဥ္ တပို႔တြဲလမွ တန္ခူးလအထိျဖစ္သည္။ ပြဲေတာ္အခ်ိန္၌ ျမန္မာနိုင္ငံအရပ္ရပ္မွ ေထာင္ေသာင္းမကေသာ ဘုရားဖူးမ်ား လာေရာက္ၾကသည္။ ယေန႔ေခတ္တြင္ နိုင္ငံတစ္ကာမွ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္မ်ားပါ လာေရာက္ၾကသျဖင့္ ယခင္ကထက္ မ်ားစြာစည္ကားေလသည္။ ဘုရားသို တက္ရာလမ္းတစ္ေလ်ာက္တြင္ ဘုရားဖူးမ်ားနားေန တည္းခိုရန္အတြက္ ေရေျမာင္ေလး၊ ေရႊရင္ဆို႔၊ ကင္ႁပြမ္းပင္၊ ေရေျမာင္ႀကီး၊ ဘိုးျပန္ေတာင္၊ စိုင္တစ္ေမာ့အစရွိေသာ စခန္းမ်ား၌ ေစ်းဆိုင္ကႏၷားမ်ား ရွိေလသည္။ ကင္မြန္းစခန္း၌ ဘိုးဘိုးႀကီးနတ္ႏွင့္ ဟုံးနတ္စင္မ်ားရွိ၍ လမ္းခရီးတြင္ ေမၽွာ္ေတာ္ေယာင္ေစတီ၊ လြမ္းေစတီ၊ ေက်ာက္သမၺာန္ စေသာ ေစတီငယ္မ်ားႏွင့္ ေရႊနန္းက်င္နတ္၊ ပန္းတင္နတ္ စေသာ နတ္ကြန္းမ်ားကို ေတြ႕နိုင္ေပသည္။ ဘုရားဖူးမ်ားသည္ ေနေနနားနား တက္ေရာက္ေလ့ရွိသည္။ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္သူမ်ားႏွင့္ အိုမင္းမစြမ္းသူမ်ားတို႔သည္ အထမ္းပုခက္မ်ားစီး၍ တက္ေလ့ရွိသည္။ ယေန႔ေခတ္တြင္မူ ေတာင္တက္ကားမ်ားျဖင့္ ေန႔ခ်င္းျပန္ သြားေရာက္ဖူးေမၽွာ္နိုင္ၾကေပၿပီးျဖစ္သည္။ ဘုရားဖူးမ်ားသည္ က်ိဳက္ထီးရိုးဘုရားမွ တစ္ဆင့္ မုဆိုးဘုရား၊ ဖားဘုရား၊ ငါးဘုရား၊ နဂါးဘုရားမ်ားကို ျဖတ္၍ ၄ မိုင္ခန႔္ေဝးေသာ ေက်ာက္ထပ္ႀကီးဘုရားသို႔လည္း သြားေရာက္ဖူးေျမႇာ္ ဆုေတာင္ေလ့ရွိၾကသည္။ က်ိဳက္ထီးရိုးဘုရား ရင္ျပင္ေတာ္ေပၚရွိ ဘိုးဘိုးႀကီး နတ္႐ုပ္ႏွင့္ က်ိဳက္ထီးရိုးဘုရား ေျမာက္ဘက္ရွိ က်ီးကန္းပါးစပ္ေခၚ ေက်ာက္ဂူေနရာတို႔မွာ ဘုရားဖူးမ်ား ဆုေတာင္း အဓိဌာန္ျပဳ၍ အေမႊးနံ့သာ ပက္ျဖန္းျခင္း၊ ပိုက္ဆံပစ္ထည့္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေသာ ေနရာျဖစ္သည္။
